Τι εννοούμε με τον όρο "ηλιοθερμία";

Με τον όρο ηλιοθερμία αναφερόμαστε στην άμεση μετατροπή της ηλιακής ενέργειας σε θερμική ενέργεια.

Η ηλιακή ενέργεια αποτελεί μία εκ των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Όλες οι ΑΠΕ θεωρούνται φυσικές πηγές ενέργειας, οι οποίες ουσιαστικά είναι ανεξάντλητες, καθότι αναπληρώνονται μέσω των φυσικών κύκλων και φαινομένων. Σε μία χώρα η οποία φημίζεται για το εύκρατο κλίμα της και την ηλιοφάνειά της, η ηλιακή θα έπρεπε να είναι η πρώτη και πιο αποδοτική πηγή ενέργειας, για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών ενός κτιρίου. Άλλωστε, η πιο φθηνή ενέργεια είναι η ενέργεια που δεν καταναλώνεται και ο ήλιος, ειδικά στην Ελλάδα, είναι μία φυσική πηγή ενέργειας, η οποία μας προσφέρεται σε αφθονία και δωρεάν.

Για το φαινόμενο της ηλιοθερμίας συνήθως χρησιμοποιούνται κατάλληλα ενεργητικά (θερμικά) ηλιακά συστήματα. Τα ενεργητικά συστήματα αποτελούν μηχανολογικά συστήματα, τα οποία συλλέγουν την ηλιακή ενέργεια, τη μετατρέπουν σε θερμότητα (εν αντιθέσει με τα φωτοβολταϊκά συστήματα, που τη μετατρέπουν σε ηλεκτρικό ρεύμα), την αποθηκεύουν και τη διανέμουν, χρησιμοποιώντας είτε κάποιο υγρό είτε αέρα, ως μέσο μεταφοράς της θερμότητας. Συνήθως, χρησιμοποιούνται για τη θέρμανση του νερού που κυκλοφορεί στο κεντρικό σύστημα θέρμανσης ενός κτιρίου (είτε πρόκειται για σώματα, είτε για ενδοδαπέδια θέρμανση), καθώς και για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης.

Σχεδίαση και εγκατάσταση ενός ηλιοθερμικού συστήματος

Για τη σχεδίαση και εγκατάσταση του κατάλληλου ηλιοθερμικού συστήματος σε ένα κτίριο λαμβάνονται υπόψη ποικίλοι παράγοντες, όπως:

• οι ενεργειακές ανάγκες του κτιρίου που επιθυμούμε να καλύψουμε (λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος του κτιρίου, τη θέση του, τη μόνωσή του, τις καταναλώσεις του σε ενέργεια κοκ),
• ποιες από αυτές τις ανάγκες θα καλυφθούν από την ηλιοθερμία,
• το ποσοστό συμμετοχής της ηλιακής ενέργειας στην κάλυψη αυτών των επιλεγμένων αναγκών,
• τυχόν υφιστάμενα συστήματα θέρμανσης και παραγωγής ζεστού νερού χρήσης που διαθέτει,
• τα χρήματα που είναι διατεθειμένος ο πελάτης να δαπανήσει, ως αρχικό κόστος, για την εγκατάσταση ενός ηλιοθερμικού συστήματος,
• το χρονοδιάγραμμα μέσα στο οποία επιθυμεί ο πελάτης να κάνει απόσβεση του κόστους της αρχικής εγκατάστασης.

Εξετάζοντας όλους τους παραπάνω παράγοντες, μπορούμε να καταλήξουμε στη σχεδίαση ενός ή και παραπάνω ηλιοθερμικών συστημάτων για την εκάστοτε περίπτωση. Όλα όμως τα ηλιοθερμικά αυτά συστήματα που προτείνονται περιλαμβάνουν κάποια μέρη, τα οποία είναι κοινά και απαραίτητα για την σωστή και αποδοτική λειτουργία του συστήματος. Τα βασικά μέρη ενός ηλιοθερμικού συστήματος συνοψίζονται στα ακόλουθα:

1. Ηλιακοί Συλλέκτες

2. Ηλιακός Σταθμός

3. Ταμιευτήρας Διαστρωμάτωσης

4. Σταθμός Παραγωγής Ζεστού Νερού Χρήσης

5. Κατάλληλοι αυτοματισμοί

«Υβριδικό» σύστημα παραγωγής θερμικής ενέργειας

Επειδή η εγκατάσταση ενός ηλιοθερμικού συστήματος το οποίο να καλύπτει πλήρως τις ανάγκες ενός κτιρίου αποκλειστικά από την ηλιακή ενέργεια, μπορεί να μην είναι εφικτό ή να είναι υπερβολικά δαπανηρό, τα ηλιοθερμικά συστήματα συνήθως συνδυάζονται με κάποια συμπληρωματική πηγή ενέργειας, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο ένα «υβριδικό» σύστημα θέρμανσης και παραγωγής ζεστού νερού χρήσης.

Το πλεονέκτημα που έχει το ηλιοθερμικό σύστημα που παρουσιάσαμε παραπάνω είναι πως, με τους κατάλληλους αυτοματισμούς και προσαρμογές, μπορεί να συνδυαστεί με μία πληθώρα συμβατικών ή ανανεώσιμων πηγών παραγωγής θέρμανσης, όπως:

• λέβητες και καυστήρες πετρελαίου,
• λέβητες και καυστήρες αερίου,
• λέβητες συμπύκνωσης,
• τζάκια νερού συσσωματωμάτων (pellet) και ξύλου,
• καυστήρες βιομάζας,
• αντλίες θερμότητας κοκ.

Με αυτό τον τρόπο μπορεί να μειωθεί το αρχικό κόστος επένδυσης, καθώς και να εκμεταλλευτεί κανείς υφιστάμενα συστήματα παραγωγής ενέργειας του κτιρίου, με αποτέλεσμα να μην απαξιώνεται το αρχικό κόστος εγκατάστασης που είχε καταβληθεί για το σύστημα θέρμανσης ή παραγωγής ζεστού νερού χρήσης που διαθέτει ήδη το εκάστοτε κτίριο.